بسر بن سفیانبُسر (بشر) [۲]
السیرة‌النبویه، ج۳، ص۳۰۹.
بن سفیان از صحابه پیامبر و از بزرگان خزاعه بود. ۱ - معرفی بسر بن سفیاندرباره زندگانی بسر تا سال ششم هجری اطلاعات چندانی در دست نیست. او از بزرگان قبیله خزاعه بود که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در سال ششم‌هجری طی نامه‌ای او را به دین اسلام فرا‌خواند. [۴]
الاستیعاب، ج۱، ص۲۴۷.
[۵]
الاصابه، ج۱، ص۴۲۴.
[۶]
الطبقات، ج۵، ص۴۵۸.
وی با پذیرش درخواست پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در مدینه به حضور آن حضرت رسید و پس از مدتی چون عزم بازگشت نزد خانواده‌اش کرد به پیشنهاد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) برای شرکت در سفر عمره همراه مسلمانان در مدینه ماند، بُسر در این سفر شرکت کرد و مأمور خرید قربانی از سوی پیامبر شد. [۷]
المغازی، ج۲، ص۵۷۲.
آن حضرت در میان راه او را برای خبرگیری از قریش به مکه فرستاد [۸]
المغازی، ج۲، ص۵۷۲.
، زیرا قریش از اسلام آوردن او خبر نداشتند.بُسر پس از کسب اطلاع از قریش مبنی بر تدارک سازماندهی لشکری به فرماندهی خالد‌بن ولید در نزدیک مکه برای رویارویی با پیامبر و مسلمانان، [۹]
المغازی، ج۲، ص۵۷۹.
[۱۰]
السیرة‌النبویه، ج۳، ص۳۰۹.
[۱۱]
الثقات، ج۱، ص۲۹۷.
به نزد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) آمد و خبر آمادگی و تصمیم قریش را به اطلاع ایشان رساند، ازاین‌رو پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) به کمک راه بلدی مسیر خود را تغییر داد تا با لشکر قریش مواجه نشود. [۱۲]
السیرة‌النبویه، ج۳، ص۳۰۹-۳۱۰.
بسر در سال هشتم و در جریان فتح مکه از طرف پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) به سوی قبیله بنوکعب رفت تا نیروهای این قبیله را برای مقابله با قریش بسیج کند. پس از آمادگی نیرو او یکی از سه پرچمدار آن قبیله در فتح مکه شد. بسر در غزوه حنین نیز پرچمدار همین قبیله بود [۱۳]
المغازی، ج۳، ص۸۹۶.
و پس از جنگ به فرمان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، برای اسیرانی که پوشش مناسبی نداشتند از مکه لباس خرید. [۱۴]
المغازی، ج۳، ص۹۴۳.
در سال نهم هجری که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) افرادی را برای گرفتن صدقات به سوی قبایل می‌فرستاد، بسر را مأمور جمع‌آوری صدقات بنوکعب کرد. [۱۷]
المغازی، ج۳، ص۹۷۳.
در مأموریت دیگری او مأمور جمع‌آوری صدقات خزاعه شد که پس از دریافت صدقات آنان، قبیله بنو تمیم راه را بر او بستند، ازاین‌رو پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) عُیَیْنَة بن حِصْن را با ۵۰ سوار برای یاری او و سرکوبی آنان فرستاد. [۱۸]
الاصابه، ج۴، ص۴۱۹-۴۲۰.
بُسر در جنگ تبوک به همراه عده‌ای دیگر، برای بسیج نیروهای بنوکعب و شرکت در جنگ [۱۹]
المغازی، ج۳، ص۹۹۰.
از سوی پیامبر مأموریت یافت و پس از آن دیگر خبری از وی در منابع دیده نمی‌شود.۲ - بسر‌بن سفیان در شأن نزولبرخی از مفسران ذیل آیه ۶۷ حجّ آورده‌اند که وی (قبل از مسلمان شدن) و دو تن دیگر از مشرکان نسبت به ذبح حیوانات با مسلمانان به جدال برخاسته، گفتند: آیا شما از آنچه خود می‌کشید می‌خورید؛ ولی از آنچه خداوند کشته است ( مردار ) نمی‌خورید؟ [۲۱]
غررالتبیان، ص۳۵۴.
[۲۲]
تفسیر بغوی، ج۳، ص۲۵۰.
[۲۳]
روح المعانی، مج۱۰، ج۱۷، ص۲۹۰.
که خداوند پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را از نزاع با آنان برحذر داشت:«فَلا یُنزِعُنَّکَ فِی‌الاَمرِ»، هرچند بسیاری از مفسران این آیه را با توجه به ادامه آن‌که درباره اهل کتاب است، به یهود مربوط می‌دانند. [۲۴]
روح المعانی، مج۱۰، ج۱۷، ص۲۹۰.
۳ - فهرست منابعالاستیعاب فی معرفة الاصحاب؛ الاصابة فی تمییز الصحابه؛ روح المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم؛ السیرة‌النبویه، ابن‌هشام؛ الطبقات الکبری؛ غررالتبیان فی من لم یسم فی‌القرآن؛ کتاب‌الثقات؛ معالم التنزیل فی‌التفسیر و‌التأویل، بغوی؛ المغازی. ۴ - پانویس
۵ - منبعمرکز دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «بسر بن سفیان». |